 |
| fot. mcbill |
Przyszła pora na ostatni artykuł z serii filozoficznych rozważań o pięknie i estetyce obiektów mostowych. Przenieśmy się więc za ocean Atlantycki do Bostonu, gdzie znajduje się The Leonard P. Zakim Bunker Hill Bridge. Swoją nazwę most zawdzięcza Amerykańskiemu kolonizatorowi, który walczył z Brytyjczykami w bitwie pod Bunker Hill. Nazwa ta jest dość długa i nie wpada w ucho, więc mieszkańcy Bostonu nazywają go raczej Zakim Bridge albo Bunker Hill Bridge. Obiekt stanowi przeprawę przez rzekę Charles i jest najszerszym mostem podwieszanym na świecie, jego rekordowa szerokość to 56.4 m. Pomost mieści w sobie dziesięć pasów ruchu, osiem z nich znajduje się w jego głównej części pomiędzy wantami, a pozostałe dwa usytuowane są symetrycznie po zewnętrznych stronach na zasadzie wsporników. Zanim zajmiemy się estetyką, chciałbym jeszcze zwrócić waszą uwagę na dość niecodzienną próbę obciążenia mostu. Taka właśnie próba odbyła się 14 października 2002 roku i nie byłoby w niej nic nadzwyczajnego gdyby nie to, że wykonano ją przy użyciu… słoni. Wśród legend i opowieści ludowych znajduje się i taka, która głosi, że słoń posiada zmysł dzięki któremu wyczuwa czy trasa którą podąża jest bezpieczna i nigdy nie postawi swojej nogi na niestabilnej konstrukcji. I tak oto 14 słoni przemaszerowało dumnie przez Bunker Hill Bridge, co miało symbolizować wysoką nośność i bezpieczeństwo przeprawy. Ja osobiście o tak nowatorskim wykorzystaniu słoni wcześniej nie słyszałem, ale jak się okazuje takie praktyki miały miejsce już wcześniej na obiektach Eads Bridge w 1874 roku oraz Brooklyn Bridge w 1884 roku. Tyle tytułem wstępu, a teraz pora na wywód estetyczny.
 |
| fot. msandman |
Jak zawsze przy ocenie estetyki zaczynamy od wypełnienia oraz prezentacji przez obiekt swojej funkcji, w tym przypadku nie ma żadnych niespodzianek, konstrukcja wygląda i pracuje jak podwieszona, bo taka właśnie jest. Pylony rozwidlają się na wysokości pomostu tworząc miejsce na jego wsparcie, co oddaje wrażenie stabilności. Dzięki rozwidleniu uniknięto przecięcia pomostu prostym pionowym pylonem, co przy tak dużej jego szerokości nie byłoby dobrze postrzegane. Pylony rozszerzają się ku podstawie, co jest logicznym następstwem większych wartości momentów w tym obszarze. Głębokość pomostu w przęśle głównym jest mniejsza niż jego głębokość na przęsłach skrajnych, co wyraźnie przedstawia funkcję przeciwwagi jaką stanowią. Zakim Bridge jak większość mostów jest najczęściej oglądany z perspektywy przejeżdżających po nim pojazdów. Rozważając ten widok, aranżacja i rozmieszczenie kabli, szczególnie na skrajnych przęsłach są bardzo dobrze odbierane przez podróżujących. Gęsto rozmieszczone wanty mogą być przez niektórych źle postrzegane, lecz zbytnie ich przerzedzenie skutkowałoby zwiększeniem głębokości pomostu, co znacznie zaburzyłoby proporcje.
 |
| fot. mkrigsman |
Proporcje pylonu są zachowane biorąc pod uwagę odniesienie jego szerokości do wysokości oraz szerokość rozwidlenia nóg do wysokości. Co ważne wymiary wieży zostały znacznie zredukowane dzięki zastosowaniu stalowego przekroju skrzynkowego. Często w konstrukcjach z podwieszeniem w układzie wachlarzowym spotykamy się z problemem, że wierzchołek wieży wygląda niezdarnie grubo. Przyczyną tego jest oczywiście konieczność zastosowania odpowiednio nośnego przekroju do przeniesienia występujących tam naprężeń, które są znaczne zważając na to, że w wierzchołku zakotwione są wszystkie kable. W Bunker Hill Bridge poradzono sobie i z tym problemem. Zastosowano unikalny system zakotwienia będący kompromisem pomiędzy układem wachlarzowym i harfowym, dzięki któremu redukowane są momenty w pylonie spowodowane różnicami w siłach od wschodnich i zachodnich kabli. Owa redukcja momentów jest możliwa, ponieważ część want została zamocowana nie w samym wierzchołku wieży, a w rozwidlających się jej nogach. Jedynie zastosowanie czystego układu harfowego mogłoby wyglądać korzystniej, a to z uwagi na stałe odległości między wantami. Jednakże takie rozwiązanie spowodowałoby wydłużenie się obszaru zakotwienia, a co za tym idzie wzrost wysokości pylonu, większe momenty zginające, konieczność zastosowania grubszego przekroju i całą lawinę następstw, które zostały wyeliminowane dzięki zastosowaniu kompromisu pomiędzy układem harfowym i wachlarzowym.
 |
| fot. BostonPhotoSphere |
Trzecia zasada Leonhardt’a odnosi się do uporządkowania struktury nośnej. Rozwijając ją, linie obiektu powinny być jak najprostsze i nie powinny mieć nieuzasadnionych gwałtownych załamań. O tej zasadzie pamiętali bardzo dobrze projektanci Zakim Bridge. Nie ma żadnych niepotrzebnych zmian na długości pomostu oraz w jego przekroju poprzecznym. Logicznie pomost na przęsłach skrajnych ma stały przekrój, który staje się płytszy dopiero w przęśle głównym. Rozstaw kabli jest dopasowany do rozstawu poprzecznic, co wywołuje wrażenie uporządkowania konstrukcji. Projektanci spośród wielu możliwych wybrali konstrukcję podwieszoną. Bardzo dobrze współgra ona z otaczającym obiekt miejskim krajobrazem. Dużą uwagę przyłożono do tego aby zredukować wysokość mostu tak, aby nie dominował on na horyzoncie Bostonu. Beton i stal, użyte do budowy Zakim Bridge, dobrze współgrają ze zurbanizowanym otoczeniem. Dzięki zainstalowanemu systemowi oświetlenia, w nocy most jest iluminowany w zmieniającej się kolorystyce.
 |
| fot. Hollylad |
Tak jak wspomniałem na początku, o estetyce postaram się już więcej nie pisać, wszystko ma swoje granice, a moja wena w tym temacie została już całkowicie wyczerpana. Na koniec zapraszam do obejrzenia dwóch krótkich filmików przedstawiających Bunker Hill Bridge w całej jego okazałości.
Jan Wędzicha
Jak napisał Janek, kończy cykl o estetyce - za włożony wkład należą mu się ogromne podziękowania i miejmy nadzieję, że już niedługo przeczytamy od niego coś nowego!:) Namawiam ciągle do dyskusji w komentarzach.
Dawid Kisała
1 komentarz
Gwarantuje, że już niedługo bo za tydzień :) Kończę pisać wyłącznie o estetyce, bo ileż można, ale dalej będę prezentował inne zagadnienia i pisał o co ciekawszych mostach :D
Prześlij komentarz
Zapraszam do komentowania!